Ксенофонтов Анатолий Васильевич,
физкультура учуутала, спорт маастара,
спорт уонна физическай культура туйгуна,
1990-2013 – директоры иитэр үлэҕэ солбуйааччы
Анатолий Васильевич Хатыы орто оскуолатыгар 1990 сылтан өр кэм устата директоры иитэр үлэҕэ солбуйааччынан үтүө суобастаахтык өр кэмҥэ үлэлээбитэ. Үлэтэ олус таһаарыылаах этэ, араас үгэстэр оскуола иитэр үлэтигэр олоҕуран хааллылар (Буулдьа Баһылай бирииһигэр сүүрүү күрэҕэ, «Мэҥэдьэк түөлбэтин кынаттаах кылыыһыттара», И.А.Архипов аатынан бокса күрэҕэ). Кини директоры иитэр үлэҕэ солбуйааччынан үлэлиир кэмигэр, нэһилиэккэ, улууска араас тиэмэлэргэ бэйэтин биир идэлээхтэригэр семинар, күрэх ыытара, опыт атастаһара, сүбэтин — аматын биэрэрэ.
Анатолий Васильевич айар тыл маастара, ол иһин оҕо аймахха, нэһилиэккэ саҥаттан саҥа күрэхтэри тэрийэн ыытан иһэрэ: «Две звезды» (учуутал уонна үөрэнээччи, төрөппүт уонна оҕо) ырыа күрэҕэ, ону сэргэ Саҥа дьыллааҕы бал. Бу бырааһынньыктар оҕо, дьон өйүгэр – санаатыгар олус үчүгэй өйдөбүлү хаалларбыттара.
Кини биир уратытын киһи бэлиэтиэн сөп – оҕо, киһи доруобуйатыгар болҕомтотун уурарын. Анатолий Васильевич үһүс уруок кэнниттэн булгуччу салгылатабыт диэн, учууталлыын, оҕолуун бары таһырдьа тахсан хааман, ыраас чэбдик салгыҥҥа дьаарбайан киирэри ситиспитэ. Киһи доруобуйатын бэйэтэ оҥостор, онон сарсыарда аайы сүүрүүнү, сэрээккэлиири киллэрбитэ. Онон сэрээккэлиир үгэс киирбитэ. Оскуола сборнай хамаандатын оҕолоро булгуччу сэрээккэҕэ сылдьалларын ситиспитэ. Сарсыарда аһаабакка сүүрэ кэлбит оҕолор үөрэниэхтэрин иннинэ остолобуойга аһыылларын ситиспитэ. Остолобуой үлэһиттэрин кытта биир тылы булан иллээхтик – эйэлээхтик үлэлээбиттэрэ.
Анатолий Васильевич уол оҕону иитиигэ сүрүн болҕомтотун уураран, кылаас таһынан үлэҕэ, ордук кыраайы үөрэтиигэ, оҕолор төрөөбүт дойдуларын төрдүттэн билэллэригэр анаан, нэһилиэк историятын сырдатар «Дьөһөгөй оҕото» музей материалын хомуйуу чэрчитинэн, араас походтарга, экскурсияларга сырытыннартыыра. Уолаттарга лоп-бааччы саҥара, түмүктээх санааларын этэ үөрэппитэ үөрэххэ тардыһыыларын күүһүрдүбүтэ. 2009 с. СР Президенын гранын «Хоһуун» бырайыагынан ылары ситиспитэ.
Анатолий Васильевич уол оҕо төрөөбүт сиригэр- уотугар эр киһилии хаһаайынныы, харыстабыллаахтык сыһыаннаһарын ирдиирэ, киһи инникитин саныахтаах диэн ирдэбили туруорара. Сэтинньи ыйга оскуола уолаттарын муҥхаҕа таһаартыыра. Кини оҕону иитиигэ биир ураты ирдэбилэ – идэлээх, үлэлээх буолуу. Ииппит – такайбыт уолаттара бары да үлэһиттэр, мындырдар, быар куустан, салгынтан ас түһэрин күүппэт дьон, бары улэни сатыыллар.
Анатолий Васильевич ыллаан киирэн бардаҕына, үнкүүлээн сэгэйдэҕинэ, туойан доллоһуттаҕына, монологтаан саайдаҕына, биир бэйэтэ биэс киһи оруолун толордоҕуна, тыыммакка олорон истиэххэ, көрүөххэ сөп. Ол курдук ураты талааннаах буолан оҕо – аймах кутун туттаҕа, нэһилиэгин дьонун – сэргэтин тапталын ыллаҕа, умнуллубат үтүө өйдөбүлү хааллардаҕа.
автор: учитель родного языка и литературы
МБОУ «Хатынская СОШ им. Н.И. Прокопьева»
Васильева Ирина Ивановна