Лазарева Маргарита Александровна,
СӨ үөрэҕириитин туйгуна
нуучча тылын, литературатын
учуутала 1977-2015 с.с.,
директоры үөрэх чааһыгар
солбуйааччы — 1978 с; 2000- 2013 с.с.
Лазарева М.А. Хаты аҕыс кылаастаах оскуолатыгар нуучча тылын уонна литературатын учууталынан 1977 сыллаахха үлэлии кэлбит. Онтон 2000 сылтан 2015 сылга диэри завуһунан үтүө суобастаахтык үгүс үтүө үгэстэри хаалларбыт биир чулуу киһибит. Учуутал быһыытынан оҕо кутун туппут, онтон салайааччы быһыытынан хас биирдиибитин түмэ тардан үлэлэтэр үгэстээҕэ. Маргарита Александровна завуһунан үлэлиир кэмигэр үөрэтии эйгэтигэр саҥа сүүрээни киллэрбитэ. “Ситиһиилээх үөрэнээччи — ситиһиилээх оскуола” диэн үлэ саҕаламмыта. Хас биирдии оскуола үлэһитин ситиһиилээх үөрэнээччини иитэн-үөрэтэн таһаарарга үлэлэппитэ. Бу кэмҥэ үөрэнээччилэр ЕГЭ, ОГЭ 100% туттарбыттара. Хас биирдии оҕоҕо тус хайысхалаах үөрэтэр үөрэх саҕаламмыта. Маны кини табыгастаахтык аттаран туруорар үөрүйэхтээҕэ. Идэтин талбыт үөрэнээччигэ предмети биирдиилээн дириҥэтэн үөрэтиини киллэрбитэ. Онон кулун тутар ыйтан үөрэнээччи туттарыахтаах предметин күүскэ дириҥэтэн үөрэтиини саҕалыыра. СГУ преподавателлэрин кытта кэпсэтэн кэтэхтэн эбии дьарыктары ыыттарара. Методическай холбоһук үлэтинэн атын оскуола учуутала Хаты оскуолатын үөрэнээччилэригэр уруоктары биэрэллэрэ. Хонтуруолунай үлэни атын предмет учууталынан ыыттарара. Хас биирдии учуутал бэйэтин үлэлээбит үлэтин отчуоттатан истэн баран сүбэ биэрэрэ. Аны үөрэнээччиттэн, экзамеҥҥа хайдах бэлэмнэммитин педсовет иннигэр иһитиннэрии оҥортороро. Учууталлар уруоктарыгар сылдьыыны, сылдьыһыыны ирдиирэ. Уруоктарга сылдьарга алын сүһүөххэ директоры – Анастасия Семеновнаны, эстетическэй хайысхалаах үөрэххэ Анатолий Васильевиһы, онтон бэйэтэ тыл өттүгэр сылдьан сүбэ-ама биэрэрэ. Иккис ыйыгар методическай холбоһук салайааччыларын сырытыннарара уонна уруогу анализтатан истэн түмүк таһаартарар үгэстээҕэ. Маргарита Александровна үөрэнээччилэр уруок таһынааҕы бириэмэлэрин тэрийэн нууччалыы испэктээкили туруортаабыта. Манан кини төрөппүттэри оскуолаҕа чугаһаппыта.
Үөрэх, иитии тэҥҥэ тутуллан үөрэнээччи үөрэххэ тардыһыыта улааппыта. Учууталлар да үлэлэрэ ситиһиилээх буолбута. Кини саҥаттан саҥа методиканы олоххо киллэртэрэригэр, бэйэ идэтин үрдэтинэргэ аахпыттан кэпсииргэ, кэпсииртэн уруокка туһанар ньыманы тутуһуннарара. Учууталларга нууччалыы, сахалыы сочинения суруйтарара уонна бэрэбиэркэлээн ыйан-кэрдэн, сүбэлээн биэрэрэ. НПК-ларга оҕолор кыттыахтарын иннинэ анал хамыыһыйаларга: төрөппүттэргэ, МХ салайааччыларыгар, онтон педсовекка ааҕалларын ситиспитэ. Онтон талан чаҕылхайдары оройуоҥҥа кытыннара ыыталлара.
Маргарита Александровна үлэлээбит үлэтин билигин үөрэнээччилэрэ салгыыллар.
Автор: учитель родного языка и литературы
МБОУ «Хатынская СОШ им. Н.И. Прокопьева»
Васильева Ирина Ивановна