Директордар – үөрэх хараабылын хапытааннара

Опубликовал(а) admin

Улуу педагог В. А. Сухомлинскай: «Директор школы — высшая педагогическая должность»,- диэн суруйан турардаах. Этэр эттэ5инэ, кырдьык да5аны оннук курдук тахсар. Оскуола5а о5ону иитии уонна үөрэтии дыалатын быһаччы тэрийээччи, салайааччы киһи буолла5а. Тэрилтэ – салайааччытынан, ыал – а5атынан диэн мээнэ5э этиллибэт. Итинник этии сөптөө5үн олох бэйэтэ көрдөрөр. Үчүгэй дьаһалталаах директор үлэлиир оскуолата таһыттан да биллэр. Элбэх сыллар усталарыгар тахсыылаахтык үлэлээн, сатабыллаахтык салайан, дьон – сэргэ биһирэбилин ылбыт, быһата улахан директор диэн ааттаммыт дьоннорбутун ахта туһэн ааһарбыт хайаан да наада.

Сэрии иннинээ5и уонна сэрии сылларынаа5ы директордартан дьон өйүгэр инэн хаалбыттар ортолоругар Андросов Дмитрий Иванович, Николаева Мария Максимовна, Семенов Михаил Николаевич ааттара ордук чорбойор. Оттон сэһэннэ киирбит, номоххо холбоспут, легендарнай директор диэн ааттаммыт Александр Николаевич Чусовской буолар.

Ааспыт суурбэһис үйэ иккис анарын устатыгар элбэх директор үлэлээн ааста. Олору барыларын ааттарын эрэ ааттыыр да уустук. Саатар сорохторун ахтан ааһабын.

Егоров Михаил Софронович. Ньурба маннайгы, үһүс уонна киэһэнни оскуолаларыгар үлэлээбитэ. Сэрии кыттыылаа5а, «Кыһыл Сулус», «Окгябрьскай революция» орденнардаах, Саха Республикатын үтүөлээх учуутала. Олус элбэх общественнай үлэлэри сүкпүтэ: оройуоннаа5ы Албан аат кулуубун салайбыта, райсовет исполкомун уонна райкомун бюротун чилиэнэ. Быһаччы салайан элбэх тутууну ыыппыта: Нюрба оборонатыгар панно, сэрии буойуннарыгар памятник, пионерскай лаа5ыр, киэһээнни оскуола дьиэтэ о.д.а.

Егоров  Петр Софронович сүнньүнэн Акана5а үлэлээбитэ. Сэрии кыттыылаа5а. Россия үтүөлээх учуутала. Айыл5а харыстабылын тыа оскуолаларыттан аан бастакынан өссө 60-с сыллартан күүскэ туруорбут киһи. Кини тус бэйэтин салалтатынан 1 га иэннээх пришкольнай учаастакка элбэх уопуту онорбуттара.

Григорьев Никифор Николаевич. Анаардас Марха оскуолатыгар 20-чэ сыл директордаабыта. Ону таһынан Ньурба киэһээнни оскуолатыгар. Саха Республикатын үтүөлээх учуутала. Кини салалтатынан Марха оскуолата ордук математиканы, физиканы үөрэтиигэ аатырара. Райисполком солбуйааччы председателигэр тиийэ үлэлээбитэ.

Захаров Афанасий Титович. Аранастаах, Антоновка оскуолаларыгар директордаабыта. Үлэ хаһаайыстыбаннай өттүн ордук кыайа тутар директор этэ. Тутуу бө5өнү ыыппыта: үөрэнэр корпус, мастерской, котельнай уо.д.а. Саха Республикатын үтүөлээх учуутала. РайОНО да инспекторынан, сэбиэдиссэйинэн да үлэлээбитэ.

Борисов Ефим Егорович. Чаппанда5а, онтон Ньурба маннайгы оскуолатыгар директордаабыта. 1958 сыллаахха республика5а аан бастакынан производственнай үөрэхтээһини киллэрэн, бүтүн Союз үрдүнэн бу оскуола аатырбыта. Учууталлар Бүтүн союзтаа5ы съезтэригэр делегатынан сылдьыбыта, онно Саха сирин бүтүннүүтүн аатыттан тыл эппитэ. Үлэ Кыһыл Знамята уордьанынан на5араадаламмыта, Россия үтүөлээх учуутала буолбута. Олус элбэ5и аахпыт киэн билиилээх киһи этэ. Баара-суо5а биэс сыл иһигэр барытын кэтэхтэн үөрэнэн, үс таһымнаах государственнай экзаменнары туттаран Булуу педучилищетын, Дьокуускайдаа5ы учительский уонна педагогическай институттары (урут тус-туһунан этилэр) барыларын бүтэртээн үс педагогический диплому ылбыта. Салгыы науканан дьарыктанан иһэн (руническай суруктарга) эрдэ олохтон туораан хаалбыта.

Анисимов Иван Саввич Сунтаар уонна Ньурба улуустарыгар РайОНО инспекторынан үлэлээн сылдьыбыта. Онтон кэлин Хатыы, Маалыкай оскуолаларыгар 40 сыл директорынан үлэлээтэ. ХХI-с үйэни көрсө үөрэх Министерствота «Республика бастыҥ директора» диэн ааты иҥэрбитэ. Саха Республикатын үтүөлээх учуутала.

Такыров Николай Васильевич Марха уонна Ньурба бастакы оскуолаларыгар директордаабыта. Оччотоо5ута күүскэ туруоруллубут производственнай үөрэхтээһини кэнэтиигэ кини салайыытынан бастакы оскуола республика5а аатырбыта. Бу үлэ уопутун научнайдык ырытан диссертация көмүскээн педагогическай наука кандидата буолбута. Биһиги улууспутугар оскуола5а үлэлии сылдьан науканан дьарыктанан учуонай буолбут бастакы киһи. Үлэтин үгэнигэр сылдьан олохтон эрдэ туораабыта.

Червякова Евдокия Васильевна үлэтин үксүн Ньурба иккис нүөмэрдээх оскуолатыгар аһарда. Өр сыллар усталарыгар завуһунан, директорынан үлэлээн олорон коллектив айымньылаах үлэтин салайбытын түмүгэр бу оскуола о5олорго дирин билиини биэрэринэн улууска, республика5а аатырбыта. РайОНО5а инспекторынан, райисполком председателин солбуйааччытынан үлэлээбитэ.

Павлов Дмитрий Иванович үйэлээх сааһыгар Өнөлдьө  оскуолатыгар директорынан улэлээбитэ. Уопсайынан бу оскуола сэрии кэннинээ5и сылларга үлэтин-хамнаһын Павловтар педагогическай династиялара иилээн-са5алаан илдьэ кэллэ. Убайдара Михаил Иванович, санастара Мария Игнатьевна, о5олоро Людмила Михайловна, Владимир, Леонид Дмитриевичтэр о.д.а. бары бу оскуола5а үлэлээбиттэрэ.

Хардарысов Степан Гаврильевич төрдүнэн Үөһээ Бүлүү Ороһутун киһитэ. Кэргэнэ Людмила Егоровна — Сунтаар Сиэйэтэ. 1948 с. Бүлүү педучилищетын бүтэрэллэригэр төрүт сирдэриттэн «сир ортотутар» Аранастаахха анаммыттара. Дьэ онтон бэттэх манна үлэлээн кэллилэр, Степан Гаврильевич 24 сыл устатыгар директордаабыта. Үөрэх процеһын кыайа-хото тутан салайар, үрдүк ирдэбиллээх, олус кутугунас директор быһыытынан билэбит. Людмила Егоровна – бастын учуутал. Элбэх о5олордоохтор, сиэннэрдээхтэр. Олор истэригэр учууталлар эмиэ бааллар.

Никифорова Александра Ивановна Маар оскуолатын (уруккутунан 2-с Ханалас) аан бастаан киэн эйгэ5э таһаарбыт, аатын-суолун иһитиннэрбит директорынан буолар.  В.И. Ленин төрөөбүтэ 100 сыла туолуутугар киэн хамсааһынна биһиги оройуоммутугар саамай эрдэ са5алаабыт уонна дирин ис хоһоонноох үлэни тэрийбит оскуола А. И. Никифорова директордаах Маар оскуолата буолбута. Александра Ивановна директор быһыытынан күүстээх өттүнэн кини тирээн турар боппуруостары быһаарыыга дьону-сэргэни бүтүннүүтүн, учууталлары, төрөппүттэри, уопсастыбаннай тэрилтэлэри бука барыларын түмэ тардыыга, сомо5олооһунна сытар.

Скороженко Павел Гаврильевич өссө сэрии иннинэ пионерскай баһаатайынан педагогическай үлэтин са5алаабыт. А5а дойду сэриитигэр кыттан уоту- буур5аны ортотунан ааспыт Советскай Армия офицера. Сэрии кэнниттэн комсомольскай, партийнай, профсоюзнай улэһит. Онтон педагогическай үлэ5э төннөн Ньурба бөһүөлэгин 2-с нүөмэрдээх оскуолатыгар директордаабыта. Кини салалтатынан бу оскуола биһиги улууспут биир киэн туттар тэрилтэтэ буолбута.

Васильев Герасим Иванович Малдьа5ар, Акана, Марха оскуолаларыгар директордаабыта. Бэйэтин үлэлээбит бириэмэтигэр норуот үөрэ5ириитигэр туруоруллубут соруктары быһаарсыбыт киһи.  Герасим Иванович норуот үөрэ5ириитигэр биһиги улууспутугар саамай уһуннук үлэлээбит киһи. Үлэлээбитэ 57 сыл буолла! Пенсионер учуутал аатырар да, үлэлээбитин курдук үлэлии сылдьар. Өссө сытайбыт курдук. Айымньылаах үлэ диэн пенсионнай границата суо5ун кини үлэтэ көрдөрөр. Үөрэ5инэн историк буолан эбитэ дуу, дууһатынан краевед буолан дуу, үйэлээх сааһын тухары бу үлэннэн дьарыгыран кэллэ. Дьарыгыран эрэ диэн буолбат- бу дьыала5а элбэх көлүөнэ ыччаттары уһуйда, үөрэттэ. Ол туһунан уонча кинигэни суруйан таһаарда. Сыралаах үлэ түмүктээх буолар. Кини үлэтэ наука үрдүк сыанатын ылан, Герасим Ивановичка педагогическай наука кандидатын аатын инэриллибитэ.

Никита Иннокентьев,

 «Из истории развития народного образования в Нюрбинском улусе» кинигэттэн


Хроника развития

История развития общебразовательных школ Нюрбинского района (1945-1991 г.г.)

Педагогические кадры школ: численный и качественный состав, квалификация

Организационно-воспитательная работа школьных коллективов

А5а дойду көмүскэлигэр өлбүт буойун-учууталлар

Сэрии иннигэр уонна кэннигэр учууталынан үлэлээбит сэрии кыттыылаахтара

Учителя – труженики тыла

Начальники управления образования

Бастыŋ уопукка тирэ5ирэн

Адрес и контакты

МКУ «Управление образования Нюрбинского района»@2023 . Все права защищены

Этот веб-сайт использует файлы cookie для улучшения вашего опыта. Мы будем считать, что вас это устраивает, но вы можете отказаться, если хотите. Принять Подробнее